شماره: 1726 / ۱۴۰۰ چهاردهم شهريور
تعداد بازدید : 0
اخبار
پرمصرفهای برق نقره داغ شدند
استفاده ثروتمندان از یارانه برق نصف شد
سخنگوی صنعت برق گفت: میزان مصرف برقی که توسط قشر پر مصرف، مازاد بر 2 برابر الگوی مصرف استفاده میشود، از ابتدای سال 5 میلیارد کیلووات ساعت تخمین زده میشود.
مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق با اشاره به افزایش تعرفه پله پر مصرف برق گفت: مبلغ مازاد برق برای مشترکینی که 2 برابر الگوی منطقه، مصرف داشتند، برابر متوسط خرید تضمینی برق از نیروگاه تجدیدپذیر محاسبه میشود یعنی به ازای هر 1 کیلووات ساعت 800 تومان محاسبه میشود.
سخنگوی صنعت برق ضمن تاکید بر این مسئله تنها، 800 هزار نفر مشترک پرمصرف هستند و میزان مصرف مازاد بر 600 کیلووات ساعت را با قیمت متوسط خرید تضمینی برق از نیروگاههای تجدید پذیر پرداخت کنند، تاکید کرد: میزان مصرف برقی که توسط قشر پر مصرف، مازاد بر 2 برابر الگوی مصرف استفاده میشود، از ابتدای سال 5 میلیارد کیلووات ساعت تخمین زده میشود.
وی در بیان اینکه پیش از اجرای این افزایش تعرفه پر مصرفی، قیمت هر کیلووات ساعت انرژی برق مازاد بر 2 برابر الگو مصرف معادل 300 تومان بود و اکنون به 800 تومان رسیده است، گفت: با توجه به اینکه قیمت تمام شده برق در کشور به طور میانگین بین 1300 تا 1400 تومان بود، لذا مشترکان پرمصرف در گذشته، تنها برای مصرف مازاد 2 برابر الگوی مصرف، معادل 5 هزار میلیارد تومان از جیب بیت المال، یارانه دریافت میکردند.
رجبی مشهدی ادامه داد: با افزایش قیمت برای پله پر مصرف، 2.5 هزار میلیارد تومان از ما به تفاوت قیمت تمام شده و قیمت فروش که پیشتر از منابع دولت و در قالب یارانه پرداخت میشد، از مشترکان پرمصرف گرفته خواهد شد.
صنعت برق کشور30 میلیون مشترکین خانگی دارد که از این میان 800 هزار نفر مشترک پرمصرف معادل کمتر از 3 درصد از کل مشترکان مشمول افزایش قیمت تعرفه پر مصرفی شدهاند.
در نامه معاون وزیر نیرو به حریرچی مطرح شد
درخواست برای برخورد با یک واحد متخلف تولید اکسیژن
به دنبال کشف مرکز استخراج غیرمجاز رمزارز در یک واحد تولید اکسیژن و گازهای طبی، معاون وزیر نیرو در امور برق وانرژی با ارسال نامهای به حریرچی معاون وزیر بهداشت، خواستار نظارت بر شرکتهای دارویی و برخورد قانونی با شرکت متخلف شد.
در این نامه که به تازگی توسط همایون حایری - معاون برق و انرژی وزیر نیرو خطاب به معاون کل وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی صادرشده، با توجه به کشف و جمع آوری دستگاههای استخراج غیرمجاز رمز ارز از یک واحد تولید اکسیژن واقع در شهرک صنعتی شمس آباد، به شرایط حساس کشور و درخواست تامین برق پایدار صنایع تولید اکسیژن از سوی دستگاه متولی اشاره شده و خواستار برخورد قانونی از طریق آن وزارتخانه درخصوص شرکت یاد شده و اطلاعرسانی آن با هدف آگاهی افکارعمومی شده است.
حایری همچنین در این نامه خواستار استفاده از تمامی ابزارهای قانونی وزارت بهداشت به منظور اعمال نظارت حداکثری بر شرکتهای دارویی و تولید اکسیژن شده است.
معاون برق و انرژی وزیر نیرو در عین حال بر آمادگی این وزارتخانه برای همکاری در ارائه مناسبتتر خدمات درمانی به مردم و جلوگیری از سوء استفاده سودجویان و متخلفان تاکید کرده است.
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
ردپای آمریکا در بحران سوخت لبنان
تعداد بازدید : 0
مزایای سهگانه صادرات فرآورده نفتی ایران به لبنان
کارشناس اقتصاد بینالملل گفت: بحران سوخت در لبنان تحت تاثیر تحریم آمریکا نبوده است، بلکه این بحران تحت تاثیر مداخله آمریکا در نظام بانکی لبنان اتفاق افتاده است.
بحران سوخت در لبنان در روزهای گذشته به یکی از چالشهای جدی این کشور تبدیل شده است. این بحران تا جایی پیش رفته که روزانه صفهای طولانی در پمپبنزینها شکل گرفته که محل نزاع و درگیری مردم شده است.
البته نیاز لبنان به سوخت تنها به بنزین محدود نمیشود و این کشور برای تولید برق در نیروگاهها به واردات گازوئیل و مازوت نیز وابسته است. در این بین کمبود این سوختها باعث شده بیمارستانهای این کشور نیز برای تامین برق خود با مشکل مواجه شوند.
با جدیتر شدن این بحران در لبنان و انفعال دولت در تامین سوخت موردنیاز مردم، پیشنهاد واردات بنزین از ایران با لیر لبنان توسط حزبالله لبنان مطرح و مورد پیگیری قرار گرفت تا تداوم روند فعلی، منجر به تشدید تنشهای اجتماعی و امنیتی در لبنان نشود. بدین صورت پس از پیگیری و تلاش حزبالله برای واردات سوخت از ایران، تاکنون سه نفتکش حامل سوخت از ایران به سمت این کشور حرکت کردهاند.
*سوخت ایران از چه مسیری به لبنان میرسد؟
بر اساس ردیابی کشتیها نخستین نفتکش ایرانی هنوز به کانال سوئز نرسیده و دومین تانکر هنوز از قلمرو ایران خارج نشده، اما بندر را ترک کرده و سومین تانکر هم در حال ترک ایران است و حدود 10 تا 12 روز طول می کشد که به کانال سوئز برسد.
در این بین اما وزیر انرژی سوریه در مصاحبهای اعلام کرده است که دولت لبنان هیچ مجوزی برای واردات سوخت از ایران صادر نکرده است. با توجه به اینکه به طور معمول سوخت لبنان از طریق واردات بخش خصوصی این کشور تامین میشود، به نظر میرسد، این سوختها قرار است از طریق سوریه توسط بخش خصوصی لبنان به این کشور وارد شوند.
در این راستا روزنامه لبنانی الاخبار درباره چگونگی واردات سوخت به لبنان مدعی شده است: «کشتی ایرانی که حامل سوخت برای لبنان است، چهارشنبه هفته گذشته وارد آبهای سرزمینی سوریه شده است. کشتی مذکور بار خود را در یکی از بنادر سوریه تخلیه میکند و سپس این سوخت به وسیله تانکر از سوریه به لبنان منتقل خواهد شد».
*رمزگشایی از دلایل ایجاد بحران سوخت در لبنان
در جریان تحولات لبنان و بحران سوخت در این کشور یک سوال اساسی وجود دارد، اینکه بحران سوخت در این کشور چگونه ایجاد شده است؟ در این راستا با رضا محتشمیپور قائم مقام بورس کالای ایران و کارشناس اقتصاد بینالملل به گفتگو نشستیم.
رضا محتشمیپور درباره چرایی ایجاد بحران سوخت در سوریه توضیح داد: «بحران سوخت در لبنان تحت تاثیر بحران ارز در این کشور ایجاد شده است. بانک مرکزی لبنان که عامل آمریکا در این کشور است تا بدین جا نظام بانکی لبنان را از کار انداخته است و بانکهای این کشور را به طور کامل در اختیار گرفته است. در این راستا بانک مرکزی این کشور توانسته بخش اعظمی از ذخایر ارزی لبنان حتی بخشهایی که متعلق به مردم است را از این کشور خارج کند. این موضوع باعث فروپاشی نظام بانکی در لبنان شده است».
وی افزود: «در گام بعدی ماموریت این بانک مرکزی از حوزه پولی به حوزه حقیقی اقتصاد لبنان تغییر پیدا کرد. یعنی بانک مرکزی لبنان بعد از ایجاد آشوب و فروپاشی در سیستم بانکی این کشور، سیاست جلوگیری از تزریق پول به بخش حقیقی اقتصاد لبنان را کلید زد که بدین صورت این کشور در تامین نیازهای خود ناتوان شد».
محتشمیپور اظهار داشت: «در نتیجه مشکل بحران سوخت در لبنان این نیست که آنها نمیتوانند سوخت تامین کنند، بلکه مشکل اینجاست که بانک مرکزی لبنان پول این سوخت را پرداخت نمیکند. ساختار سیاسی لبنان هم به گونهای است که فعلا کسی نمیتواند جلوی این اقدامات بانک مرکزی را بگیرد».
*ردپای آمریکا در ایجاد بحران سوخت در لبنان
این کارشناس اقتصاد بینالملل گفت: «بانک مرکزی لبنان تحت کنترل تیم سعد الحریری است و آنها با وقاحت تمام از اقدامات این بانک پشتیبانی میکنند. نکته قابل توجه اینکه قدرت «ریاض سلامه» رئیس بانک مرکزی لبنان حتی از نخستوزیر و رئیسجمهور هم بیشتر است و آمریکاییها به مسئولین لبنان هشدار دادهاند که هر گونه ایجاد مشکل در کارها و برنامههای این فرد (ریاض سلامه) میتواند برای آنها هزینههای سنگین داشته باشد».
وی در ادامه توضیح داد: «در نتیجه آنچه که حزبالله لبنان در این چند روز انجام داده است صرفا آوردن کشتی نبوده است، بلکه اتفاقا مشکل اصلی در پرداخت هزینه این سوخت صادراتی با لیر (واحد پولی لبنان) بوده است و این منابع مالی توسط خود حزبالله و بخش خصوصی مرتبط با این گروه تامین شده است. درباره جزئیات مربوط چگونگی نقل و انتقال پول هم بنده در جریان نیستم، زیرا مسائل مالی حزبالله کاملا محرمانه است، همانطور که شرایط موجود در این کشور اقتضا میکند».
محتشمیپور در پایان گفت: «پس بحران سوخت در لبنان تحت تاثیر تحریم آمریکا نبوده است، بلکه این بحران تحت تاثیر مداخله آمریکا در نظام بانکی لبنان اتفاق افتاده است. در لایههای امنیتی مستندات متقنی وجود دارد که ریاض سلامه با دستور و هماهنگی کامل با آمریکاییها این بحران را در سوریه ایجاد کرده است».
*سه مزیت صادرات فرآورده نفتی ایران به لبنان
صادرات فرآوردههای نفتی از ایران به لبنان از چند جهت فوایدی ارزشمندی را به همراه دارد: اولا با تامین سوخت موردنیاز مردم لبنان و حل بحران سوخت در این کشور، جایگاه حزبالله لبنان به عنوان متحد ایران در ساختار سیاسی لبنان تقویت شده و به محبوبیت این گروه در کشور افزوده میشود.
ثانیا در حال حاضر با تغییر شطرنج تحولات در خاورمیانه، نقش ایران و آمریکا نیز تغییر کرده است. بدین صورت منافع ایران در جهت ایجاد ثبات در منطقه به منظور فتح بازار اقتصادی کشورهای منطقه تعریف شده است و اتفاقا منافع آمریکا در ایجاد بحران در منطقه و جلوگیری از ثبات اقتصادی در کشورها است. در نتیجه جلوگیری از تشدید بحران در لبنان از جهات سیاسی و اقتصادی در پازل منافع ایران تعریف میشود.
ثالثا صادرات فرآوردههای نفتی به این کشور نه تنها از جنبه ایجاد ثبات در منطقه به نفع ایران است بلکه از جهت درآمدزایی حاصل از فروش فرآوردههای نفتی نیز برای کشور حائز اهمیت است. در گذشته تجربه صادرات فرآوردههای نفتی ایران به سوریه و ونزوئلا نیز وجود دارد. به نظر میرسد با توجه به تقاضای بالای کشورهای منطقه به سوخت، ایجاد شبکههای تجارت فرآورده در منطقه و توسعه ظرفیت پالایشی نفت و میعانات گازی در کشور، یکی از اولویتهای جدی دولت سیزدهم باشد.
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.
بررسی تاثیر فعالیت غیرمجاز مراکز استخراج رمزارز بر مصرف برق؛
تعداد بازدید : 0
فراتر از بحران خاموشی
روند صعودی قیمت برخی رمزارزها در ماههای گذشته، ریزش شاخص بورس در ایران و نقدینگی سرگردان خارجشده از بازار سرمایه، میلیونها ایرانی را به سرمایهگذاری در حوزه رمزارزها با خرید و همچنین استخراج رمزارزها سوق داد و استفاده از برق برای تولید رمزارز به جای تولید کالا و خدمات، علاوه بر فشار به صنعت برق و ایجاد بحران خاموشی، مسبب کاهش تولید سایر کالاها و خدمات ضروری نیز خواهد بود.
شبکههای برق در تمام دنیا براساس اطلاعات عملکردی گذشته و پیشبینیهای متعارف، برنامهریزی و بهرهبرداری میشوند. در این پیشبینیها سناریوهای خوشبینانه، واقعبینانه و بدبینانه تنظیم و مدنظر قرار میگیرند. در سال جاری، رشد مصرف برق در ایران، حتی با بدبینانهترین سناریوهای پیشبینیشده، فاصله زیادی دارد. مصرف برق کشور در ماههای اخیر آنچنان رشد بیسابقهای داشته که به یک رکورد تبدیل شده است. میزان و رشد مصرف برق از ابتدای سال جاری تا کنون و مقایسه آن با سالیان گذشته، نشاندهنده حالت خاص و استثنایی سال جاری است.
تداوم این میزان رشد به معنای پنج برابر بودن آن نسبت به پیشبینیهای متعارف است که کمبود عرضه برق در این شرایط را نه فقط در ایران بلکه در هر کشور توسعهیافتهای در جهان نیز اجتنابناپذیر خواهد کرد، زیرا رشد مصرف تقریبا 20 درصدی طی یک سال با اصول برنامهریزی و طراحی شبکههای برق سازگار نبوده و این میزان مجموعا طی حداقل پنج سال در ایران مورد انتظار است.
افزایش زودهنگام و شدید دمای هوا تا پنج درجه و در مدار قرار گرفتن زودهنگام سیستمهای سرمایشی، راهاندازی زودهنگام چاههای کشاورزی به دلیل کاهش بارشها و روانابهای سطحی و رشد تولید و افزایش مصرف برق صنایع بزرگ در کنار عامل کمتر شناختهشده «استفاده فزاینده از ماینرها و تجهیزات استخراج رمزارزها» به عنوان عوامل اصلی رشد مصرف برق در سال 1400 مطرح هستند. با توجه به ضرورت دقیق موضوع افزایش مصرف و شناسایی اثرات هر یک از عوامل برشمرده شده، در این گزارش به مولفه رمزارزهای غیرمجاز پرداخته شده است.
علل مختلف کسری تامین برق
طبق اعلام وزارت نیرو، کسری تامین برق مورد نیاز کشور در تابستان 1400 علل مختلفی دارد که دسته اول، درازمدت ساختاری و عمدتا مربوط به عدم توازن در اقتصاد برق، تغییر رفتار مصرفکننده بخشهای مختلف بر اثر قیمتهای پایین برق و کاهش سرمایهگذاری در صنعت برق است. دسته دوم، ماهیت میانمدت دارد و براثر تحریمها و تاثیر آنها بر سرمایهگذاری لازم در ساخت نیروگاهها حاصل شده است. دسته سوم، کوتاهمدت است و ماهیت بحرانزای آنها بهشدت تهدیدکننده است. مهمترین متغیر از این دسته، رشد فعالیت مراکز تولید غیرمجاز رمزارز در کشور است.
این گزارش استدلال میکند که بخش مهمی از بحران فعلی، نتیجه وضعیت تولید رمزارزهاست؛ و مهمتر آنکه این عامل صرفا تحت تاثیر دمای هوا (نظیر مصرف سرمایشی) و ساعات روز (نظیر مصرف بخش خانگی و تجاری) نیست و میتواند به عارضه دائم نظام مصرف برق کشور تبدیل شود. این بخش همچنین مانند بخش صنایع بزرگ یا کشاورزی آشکار نبوده و تحت تسلط برنامهریز و سیاستگذار نیست و نمیتوان در مواقع بحرانی فرمان به خروج آن از مدار داد. این خصائص را باید در کنار این واقعیت گذاشت که سود حاصل از تولید رمزارز به اندازهای زیاد است که هر نوع فعالیت اقتصادی مصرفکننده برق را نیز تحت تاثیر قرار داده و موجبات ترجیح اختصاص مصرف برق به تولید رمزارز به سایر مصارف مولد اقتصادی را فراهم ساخته است.
اثر فعالیت غیرمجاز مراکز استخراج رمزارز بر بحران تامین برق
تولید رمزارز همچنین میتواند در مقیاسهای خرد تا کلان و با دانش فنی اندک توسط عمده گروههای جامعه و فعالان سوداگری صورت گیرد. جمیع این خصائص، یعنی وابسته نبودن به زمان در طول سال، ساعت در طول روز و امکان توسعه و گسترش آن در همه بخشهای جامعه و حتی در منازل، به علاوه سود سرشار ناشی از تولید آن، رمزارزها را به تهدید راهبردی برای صنعت برق و انرژی ایران تبدیل کرده و پیامدهای سنگینی بر آن مترتب است. این گزارش نشان میدهد که مساله و بحران برق در تابستان 1400 تا چه اندازه از تولید رمزارزها ناشی شده و چرا نظام حکمرانی باید با تمرکز کافی و با حساسیت این مساله را پیگیری و درمان کند.
صنعت برق ایران اگرچه تحت تاثیر متغیرهای ساختاری درازمدت (نظیر اقتصاد نامتوازن این صنعت) و عوامل میانمدت (نظیر کاهش سرمایهگذاریها) بوده، اما مقادیر افزایش در رشد مصرف برق نشان میدهد که عاملی کوتاهمدت به شدت تعادل تولید و مصرف برق را تحت تاثیر قرار داده است. این گزارش به استناد آمارهای مصرف برق استدلال میکند که این عامل کوتاهمدت و بسیار تعیینکننده «تولید غیرمجاز رمزارزها» است و میتواند پایداری صنعت برق را بهشدت تهدید کند.
تحلیل حضور مولفه تولید رمزارزها در مصرف برق
دستگاههای اندازهگیری نصبشده در مبادی ورودی شرکتهای توزیع نیرو امکان ثبت مصرف ساعتی هر شرکت توزیع را فراهم میکند. اندازه مصرف برق در تولید رمزارزها را باید با مقایسه میزان مصرف برق در سال 1400 با مصارف برق در سالهای 1398 و 1399 انجام داد. زیرا میانگین رشد سالیانه مصرف برق تجاری، خانگی و صنعتی مشخص است و هرگونه رشد غیرمتعارف مصرف به عامل مصرفکننده خارج از این مصارف متعارف مربوط میشود.
همچنین میزان مصارف بخش خانگی و تجاری تابع ساعات شبانهروز است و در ساعات شب بالاخص بین (نیمهشب تا صبحگاه) به شدت کاهش مییابد. به علاوه با کنار گذاشتن مصرف بخش صنعتی (که مصرف آن به صورت برخط و لحظهای قابل اندازهگیری است) و لحاظ کردن کاهش مصرف بخش خانگی و تجاری در ساعات نیمهشب، میتوان مصارف بالا در این ساعات را به عامل مصرفکننده جدید نسبت به روند درازمدت کشور، یعنی رمزارزها نسبت داد. این مقایسه بین سالهای مختلف در روزهایی از سال با دمای متعادل صورت میگیرد تا اثر عامل دما در افزایش مصرف (بالاخص در بخش سرمایشی خانگی) حذف شود و امکان مقایسه مصرف در بازههای زمانی مختلف ایجاد شود.
هوا در اردیبهشتماه معتدل است و از همین رو میزان مصرف برق در روزهای منتخب اردیبهشتماه با شرایط آب و هوایی یکسان (در مناطق مختلف کشور روزهای با شرایط نسبتا یکسان در نظر گرفته شده است.) در سه سال 1398، 1399 و 1400 مبنای مقایسه قرار گرفته است. مقایسه بر مبنای مصرف برق در اردیبهشتماه از Hن جهت که در این ماه برنامه وسیع جمعآوری دستگاههای استخراج غیرمجاز رمزارز و مدیریت بار و سایر اقدامات موثر بر مصرف نیز هنوز توسعه نیافته بود، موجه است.
اندازهگیری و مقایسه براساس مصرف کلیه مشترکین به استثنای 427 مشترک بزرگ صنعتی انجام میشود. مولفه مصرفی این مشترکین مقدار قابل توجهی نسبت به کل مصرف داشته (قریب 25 درصد مصرف در اردیبهشت ماه) و امکان پایش مستمر آن فراهم شده است و بنابراین نیازی به مدلسازی برای آن وجود ندارد. علاوه بر آن رشد غیرمتعارف 26 درصدی در مصرف این بخش، میتواند مولد قضاوت نادرست درباره میزان کلی افزایش مصرف در اردیبهشت 1400 باشد و از همین رو کل مصرف برق این 427 مشترک صنعتی بزرگ از محاسبات و مقایسهها کنار گذاشته شده است.
بار پایه و مصرف برق در ساعات نیمه شب به کمترین میزان میرسد زیرا بخشهای تجاری، خانگی، عمومی و کشاورزی تا حد زیادی از مدار خارج میشوند و به این ترتیب مقایسه میزان مصرف برق کشور در اردیبهشتماه سه سال متوالی در ساعات 2 تا 5 بامداد میتواند سهم یک عامل جدید در مصرف برق کشور را نشان دهد. مقایسه کمترین میزان مصرف در ساعات 2 تا 5 بامداد ایام اردیبهشتماه سالهای 1398، 1399 و 1400 و مشاهده افزایش غیرمتعارف مصرف در این ساعات در سال 1400 نسبت به سال 1399 و مقایسه میزان رشد مصرف در این بازه زمانی با میزان رشد مصرف در سال 1399 نسبت به سال 1398 میتواند سهم رمزارزها در مصرف کل برق را روشن کند.
مقایسه دادههای اندازهگیریشده
مقایسه روزهای منتخب اردیبهشتماه با شرایط آب و هوایی یکسان در سه سال متوالی 1398، 1399 و 1400 در ساعات 2 تا 5 بامداد بازه زمانی، نشان میدهد در سال 1399 نسبت به همین زمان در سال 1398 چقدر افزایش مصرف صورت گرفته و همچنین افزایش مصرف برق در سال 1400 نسبت به سال 1399 در همین بازه زمانی و ساعات چقدر بوده است.
طبق این آمار، رشد مصرف کل کشور بین سالهای 1398 تا 1399 در بازه زمانی منتخب به اندازه هشت درصد بوده اما رشد از سال 1399 به 1400 معادل 16.36 درصد (دوبرابر نرخ رشد سال قبل از آن) بوده است. مصرف برق برخی استانها در بازه زمانی منتخب در سال 1400 نسبت به سال 1399 چند برابر شده است. استانهای متعددی نیز افزایش بین 10 تا 20 درصدی مصرف برق در ساعات 2 تا 5 بامداد در اردیبهشتماه 1400 نسبت به همین زمان در سال 1399 را شاهد بودهاند.
این میزان رشد مصرف نمیتواند به عاملی درازمدت نسبت داده شود. همچنین نمیتواند ناشی از رشد بخش تجاری یا خانگی باشد، زیرا این دو بخش در آن ساعات از شب به میزان زیادی از مدار خارج هستند. بخش صنعت نیز از این محاسبات بیرون گذاشته شده است. بنابراین، این رشد میتواند متعلق به تولید رمزارزها باشد که بدون وابستگی به ساعات خاص حتی در نیمه شب نیز مصرف برق آنها ادامه دارد.
رشد غیرمتعارف شدید در میزان مصرف برق
دادههای مربوط به مصرف برق در بازه زمانی مبنای مقایسه در ساعات 2 تا 5 بامداد روزهای اردیبهشتماه سالهای 1398، 1399 و 1400 نشان میدهد که رشد غیرمتعارف شدیدی در میزان مصرف برق در این ساعات و روزهای کمبار در بخشهای غیرصنعتی بزرگ صورت گرفته است. کنار گذاشتن مصارف صنعتی بزرگ از این محاسبات (که رشد غیرمتعارفی نسبت به سال قبل را تجربه کردهاند) موجب میشود تا بتوان افزایش مصرف صورت گرفته را به عاملی جدید (تولید رمزارز) که مصرف برق شبانهروزی دارد، اختصاص داد.
دستگاههای تولید رمزارز میتوانند در تمام ایام سال و همه ساعات شبانهروز فعال باشند و افزایش آنها (با توجه به سود زیاد تولید رمزارز) میتواند مساله تامین برق در همه ایام سال و همه ساعات شبانهروز را با مشکل جدی مواجه کند. همچنین کاهش بارشها به واسطه روند درازمدت تغییر اقلیم و کاهش نزولات جوی کشور و کاهش ظرفیت استفاده از برق تولیدی سدها، میتواند معضل را تشدید کند.
متغیرهای ساختاری موثر بر انگیزه صاحبان سرمایه نیز همراستا با روند افزایش تولید رمزارزهاست. قیمتهای پایین برق در ایران نسبت به سایر کشورها، قیمت نسبی پایین برق در مقایسه با سایر کالاها و بهصرفه بودن استفاده هرچه بیشتر از آن برای تولید ثروت به هر شیوهای (که مولد افزایش تقاضاست) و شرایط اقتصادی دشوار واحدهای تولیدی که به آنها انگیزه میدهد برق خود را به عوض تولید کالا و خدمات به تولید رمزارز اختصاص دهند، ابعاد و اهمیت مساله رمزارزها را وسیعتر و پیچیدهتر میکند.
افزایش قیمت بیتکوین در ماههای گذشته
این فرضیه هنگامی بیشتر تقویت میشود که اتفاقات چند ماه اخیر در ایران و جهان با موشکافی مورد تحلیل قرار گیرد. در بهمنماه سال 1399، خودروسازی مشهور تسلا ابتدا اعلام کرد که از محل بخشی از ذخائر نقدی خود مبلغی به میزان 1.5 میلیارد دلار در بیتکوین سرمایهگذاری کرده است. تسلا بعد از آن انجام تراکنشهای مالی در خرید و فروش محصولات خود را با بیتکوین به رسمیت شناخت. این اقدام یک کمپانی تراز اول جهانی، چنان اعتباری به بیتکوین و سایر رمزارزها بخشید که به سرعت آنها را به تیتر اول اخبار جهانی تبدیل کرد و اقبال عمومی به خرید و به تبع آن تولید رمزارزها را به شدت افزایش داد، به گونهای که قیمت رمزارزها و در صدر آنها بیتکوین روندی به شدت صعودی گرفت و در عرض کمتر از چندماه، قیمت بیتکوین با 200 درصد رشد مواجه شده و سه برابر شد.
در ایران نیز این مساله مورد توجه تعداد قابل توجهی از مردم کشورمان قرار گرفت، خصوصا که کمی قبل از شروع روند صعودی قیمت رمزارزها، شاخص بورس در ایران دچار ریزش کمسابقهای شده بود و نقدینگی سرگردان خارجشده از بازار سرمایه به دنبال مکان مناسبی برای سود آوری بود و مطابق برآوردهای غیررسمی، میلیونها ایرانی (طبق برآورد اتاق بازرگانی) بخشی از سرمایه خود را در رمزارزها سرمایهگذاری کردند و تعداد قابل توجهی از این افراد به جای خرید مستقیم رمزارزها به خرید دستگاههای استخراج رمزارزها روی آورده که با توجه به قیمت یارانهای برق در ایران بسیار بهصرفهتر از خرید رمزارزها است. رشد ناگهانی قیمت دستگاههای استخراج رمزارزها و نایاب شدن آنها در بازار ایران در زمستان سال گذشته موید این ادعاست.
همچنین اعمال ممنوعیت استخراج رمزارزها در چین (که بیش از 50 درصد ظرفیت استخراج بیتکوین را میزبانی میکند) از تابستان امسال و الزام دستگاههای استخراج رمزارزها به خروج از این کشور، ایران را به دلیل وجود برق یارانهای با قیمتهای ناچیز در مقایسه با قیمتهای جهانی، در معرض تهدید کمسابقه ورود دستگاههای استخراج رمزارزها از مبادی غیررسمی قرار داده است که در صورت عدم حساسیت کلیه دستگاههای مسئول در کشور به یک تهدید جدی اجتماعی، سیاسی و اقتصادی تبدیل خواهد شد.
جذابیت مصرف برق برای تولید رمزارز به جای تولید کالا و خدمت
یک فرضیه قابل توجه و دارای اهمیت سیاسی، اجتماعی و امنیتی نیز این است که جذابیت مصرف برق برای تولید رمزارز سبب میشود برق به عوض تولید کالا و خدمات صرف تولید رمزارز شده و علاوه بر فشار به صنعت برق و ایجاد بحران خاموشی، مسبب کاهش تولید سایر کالاها و خدمات ضروری نیز باشد. تحقق این فرضیه، ثبات سیاسی و اجتماعی را به شکل مضاعفی تحت تاثیر قرار میدهد.
سالانه حدود یک میلیون مشترک جدید به مشترکین برق کشور اضافه میشود و مقدار مصرف دستگاههای تولید رمزارز در کشور نیز حداقل معادل همین یک میلیون مشترک برآورد میشود و بنابر برآوردها به تولیدی معادل 2014 مگاوات قدرت واقعی یا 2975 مگاوات ظرفیت اسمی نیاز دارد. این میزان مصرف معادل مصرف برق همه مصارف سه استان آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی و اردبیل است.
میزان متوسط خاموشی در روزهای محدود ماههای گرم سال جاری، نزدیک به 2000 مگاوات بوده که معادل مصرف برق برآوردی دستگاههای استخراج رمزارز است. چنانچه در سال جاری دستگاههای تولید رمزارز به عنوان مهمان ناخوانده مصرف برق حضور نداشتند، باوجود کمبود منابع آبی و با اقداماتی که با اجرای برنامههای پاسخگویی بار صورت گرفت (مطابق روشهای معمول در دنیا)، خاموشی عمومی متوجه مشترکین برق نمیشد. این استمرار مصرف شدید برق به ویژه در فصل زمستان که بهطور طبیعی امکان تولید برقابی کاهش مییابد و همچنین تعدادی از واحدهای نیروگاه حرارتی برای تعمیرات سالیانه از مدار خارج میشوند، اثر منفی بزرگتری در تامین برق کشور خواهد داشت.
بنابراین مساله رمزارزها را باید فراتر از افزوده شدن یک مصرفکننده به دیگر مصرفکنندگان برق در نظر گرفت و باید اثرات همهجانبه آن بر بههم خوردن توازن تولید و مصرف برق و اثر جانبی آن بر انگیزههای کشنگران اقتصادی و در نهایت اثر آن بر تولید سایر کالاها و خدمات را لحاظ کرد و در سطح مسالهای که میتواند به تهدیدی فزاینده برای ثبات صنعت برق و ثبات اجتماعی و سیاسی تبدیل شود با آن مواجه شد.
ارسال دیدگاه
- ضمن تشکر از بیان دیدگاه خود به اطلاع شما رسانده می شود که دیدگاه شما پس از تایید نویسنده این مطلب منتشر خواهد شد.
- دیدگاه ها ویرایش نمی شوند.
- از ایمیل شما فقط جهت تشخیص هویت استفاده خواهد شد.
- دیدگاه های تبلیغاتی ، اسپم و مغایر عرف تایید نمی شوند.