دهم تیرماه در تقویم کشور با عنوان روز صنعت و معدن نامگذاری شده تا بهانه ای باشد برای بزرگداشت تلاش و کوشش فعالان این حوزه اصلی و استراتژیک از اقتصاد کشور. علاوه بر این، روز صنعت و معدن را نیز می توان معیار زمانی برای بررسی عملکرد شرکت های صنعتی و معدنی کشور دانست. از این رو، در روز صنعت و معدن سال 99 نگاهی به عملکرد گروه خودروسازی سایپا خواهیم داشت. خودروسازی که از اردیبهشت ماه سال پیش، گوی سبقت را در رقابت با رقیب دیرینه ربوده و با تیراژ تولیدی بالاتر، در جایگاه خودروساز اول کشور قرار گرفته است.

جایگاهی که تا پایان بهار99  نیز حفظ شده و سایپا با تولید بیش از 106 هزار دستگاه انواع محصولات، سهم غیرقابل انکاری را در رونق و جهش تولید کشور ایفا کرده است. علاوه بر این، بررسی عملکرد گروه خودروسازی سایپا از تیرماه سال گذشته تا تیرماه سال جاری نشان می دهد این خودروساز 30 گام عملیاتی برای توسعه صنعت خودرو برداشته است.

واکاوی کارنامه کاری گروه خودروسازی سایپا نشان می دهد که این مجموعه نارنجی پوش، توانسته بسیاری از برنامه های خود را محقق کند و از تهدیدهای که برای اقتصاد و صنعت کشور پیش آمده، فرصت بسازد و سربلند عبور کند. 

سایپا در مسیر دانش بنیان شدن

گروه خودروسازی سایپا در کارنامه کاری خود از تیرماه سال گذشته تا تیرماه سال جاری به دستاوردهای متعددی دست یافته که مهمترین آن ایجاد نخستین «کمیته همکاری‌های مشترک با مجموعه‌های دانش‌بنیان» در صنعت خودرو است.

سال های متمادی است که  همکاری با مجموعه های دانش بنیان در صدر اولویت های استراتژیک نظام جمهوری اسلامی ایران قرار گرفته است، اما این مهم در مجموعه های صنعتی به صورت جدی مورد پیگیری قرار نگرفت؛ ولی گروه خودروسازی سایپا از تیرماه سال گذشته مجدانه همکاری با مجموعه های دانش بنیان را دنبال کرده است و اکنون در زمره مجموعه های قرار گرفته که در این عرصه همکاری های خوبی آغاز کرده است.

البته گروه خودروسازی سایپا این امیدواری را دارد که با همکاری مجموعه های دانش بنیان بتواند به تعریف مشترکی از ساخت قطعات به خصوص قطعات «های تک» برسد. 

در راستای همکاری با مجموعه های دانش بنیان و استارتاپ گروه خودرو سازی سایپا موفق شد با سازمان ملی کارآفرینی تفاهم نامه ای را امضاء کند. این تفاهم نامه به منظور افزایش همکاری های مشترک در زمینه توسعه، ترویج و نهادینه‌سازی کارآفرینی، نوآوری و فنآوری در صنعت خودرو و در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی تنظیم شده و قرار است براساس آن زمینه استفاده از توانمندی های دو طرف فراهم آید.

بهره‌گیری از ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های بالقوه و بالفعل طرفین در توسعه نوآوری، فناوری و کارآفرینی، مشارکت در ترویج و شکل دهی زیست‌بوم نوآوری و فناوری، مشارکت در توسعه اقتصاد دانش‌بنیان با بهره گیری از ظرفیت‌ها و فرصت‌های گروه خودروسازی سایپا و تسهیل، استقرار و فعالیت شرکت‌های دانش‌بنیان در سایپا با هدف افزایش داخلی‌سازی قطعات و توسعه محصولات جدید از موضوع‌ها و محورهای اصلی این تفاهم نامه همکاری به شمار می‌رود.

طی یکسال مورد اشاره نگاه دیگری هم در گروه خودروسازی سایپا شکل گرفته که آن افزایش همکاری با بخش خصوصی واقعی است. از اینرو جلسات مختلفی برپا شده است تا سطح همکاری ها و استفاده از پتانسیل بخش خصوصی در صنعت خودرو افزایش پیدا کند. 

انعقاد تفاهم نامه های اثرگذار در سایپا

انعقاد تفاهم‌نامه همکاری میان سایپا و مپنا (شرکت خدمات مهندسی، صنعتی) برای تولید خودرو برقی مشترک که بهمن ماه سال گذشته امضاء شد هم از دیگر رخدادهایی است که گروه خودروسازی سایپا انجام داده است. بر اساس تفاهم‌نامه صورت گرفته، دو مجموعه اقدام به مشارکت و همکاری در خصوص طراحی، نمونه‌سازی، تست، تجاری‌سازی و تولید خودروهای جدید با پلت‌فرم الکتریکی خواهند کرد.

در راستای توسعه همکاری های مشترک که سایپا از سال گذشته مدنظر قرار داده از صنایع دفاعی کشور خواسته شده تا در زمینه تولید قطعات مشترک خودرو اقدام های صورت گیرد.

انعقاد تفاهم نامه همکاری با برخی از بانک ها جهت تامین نقدینگی برای رونق خطوط تولید محصولات سایپا هم از دیگر اقداماتی است می توان که در کارنامه موفق کاری تیر98 تا تیر99 گروه خودروسازی سایپا دید. 

تحول و تنوع در سبد محصولات

از روز صنعت سال گذشته تا آستانه روز صنعت سال جاری، نارنجی پوشان جاده مخصوص برای اولین بار تیپ

 بندی واحد برای محصولات خود تعریف کردند. این تیپ بندی که در تاریخ اسم گذاری محصولات سایپا، سابقه نداشته باعث شده که دیگر شُبهه ای در مدل خودروها وجود نداشته باشد و خریداران خودرو بدانند که هر حرف یا واژه لاتین در کنار اسم خودرو چه معنا و مفهمومی دارد.

موضوع دیگری که در کارنامه کاری سایپا دیده می شود، عرضه سه محصول جدید شاهین، ساینا.اس و کوییک.اس برای نخستین بار در سال 99 بود. در حالی که منتقدان صنعت خودرو بر این باور بودند که خودروسازان توان ایستادن در برابر تحریم ها را ندارند و دیر یا زود مجبور به کاهش تولید و حتی تعطیلی خطوط تولید خود می شوند، این مجموعه خودروسازی توانست محصولات جدید را که منطبق با استاندارد یورو 5 است را روانه بازار کند. 

حرکت به سمت تولید محصولات جدید، در شرایطی است که هدف گذاری سایپا برای تولید خودروی شاهین، تا پایان سال جاری 20هزار و 200دستگاه خودرو است. این افق تولید در حالی است که  شرکت سایپا به دنبال طراحی و تولید خودروهای جدید هم است. 

علاوه بر این، عرضه خودرو کوییک.آر برای نخستین بار با هدف توسعه سبد محصول و جلب رضایت مشتریان هم می توان از اقدامات سایپا به شمار آید.

وعده هایی که بالاخره محقق شد

گروه خودروسازی سایپا در راستای وعده های که داده بود، توانست پراید را از خط تولید خود حذف کند؛ خودرویی که سالیان سال مدیران از کنار گذاشتن آن صحبت می کردند، در سال 99 به تاریخ پیوست. گروه خودروسازی سایپا در اردیبهشت ماه سال جاری، اقدامی انجام داد که پیش از این تحقق آن وابسته به شرکت های خارجی بود. سایپا تنها خودروساز ایرانی است که تجهیزات و توانایی ساخت خط تولید بدنه خودرو را دارد و براساس همین توانمندی خط رباتیک تولید بدنه دو منظوره محصولات جدید که شامل  S200 و Q200 را نصب و راه‌‌اندازی کرد. از مهمترین ویژگی‌های این خط تولید، می‌توان به طراحی و ساخت کامل تمام تجهیزات به دست متخصصان ایرانی و استفاده از منابع داخلی کشور در کنار بهره‌گیری از تکنولوژی روز دنیا و نیز کاهش ارزبری، اشاره کرد.

یکی از موضوعاتی که باعث شده برخی ها نسبت به گروه خودروسازی سایپا گله مند باشند، عدم امکان تحویل خودروهای تحریمی به مردم است، میراثی که از سوء مدیریت های گذشته به مدیران فعلی سایپا رسیده بود و برای جبران آن، متحمل سختی های فراوانی شدند. بعد از تحریم صنعت خودرو، سایپا نمی توانست خودروهای ثبت نامی مردم را تحویل دهد بدین جهت و در راستای تکریم ارباب رجوع، طرح های متنوع و پرسود برای جایگزینی و تبدیل خریداران محصولات گروه رنو و برلیانس در نظر گرفته شد.

سایپا؛ خودروساز مسئولیت های اجتماعی

اقدام دیگری که در راستای عدالت و مسئولیت اجتماعی توسط سایپا انجام شده، بازگشایی شرکت سایپا گام با بهره گیری از مددجویان کمیته امداد امام خمینی (ره) و با هدف توسعه اشتغال است. 

در حوزه کیفیت هم سایپا کارنامه خوبی را بر جای گذاشته است، به گونه ای که سایپا براساس گزارش شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران، حائز رتبه اول پاک‌ترین خودروساز ایران در میزان آلایندگی هوا با گاز دی‌اکسیدکربن شد. گروه خودروسازی سایپا در تلاش است تا این مسیر را برای سال های آینده ادامه دهد.  از سوی دیگر سایپا با هدف افزایش رضایت مشتریان، توانست با اجرای پروژه های بهبود کیفیت محصول سایپا 151 را ارتقاء دهد و آن را سه ستاره کند.

در همین زمینه، عملکرد سایپا پس از شیوع جهانی ویروس کرونا نیز قابل اعتنا و شایسته احترام است. کووید 19 بر دنیا اثر زیادی گذاشت و باعث تعدیل نیرو در بسیاری از بنگاه های بزرگ اقتصادی دنیا شد. گروه خودروسازی سایپا هم مانند بسیاری از مجموعه ها با شیوع ویروس کرونا آسیب دید اما سعی کرد تا در مدت کوتاه آسیب ها را جبران کند و برای مدیریت شرایط کرونائی، تهمیداتی در نظر گرفته شود. ادامه تولید، حفظ نیروی کار، پیگیری برنامه های افزایش تولید و عرضه خودرو در سایپا با وجود شیوع بیماری کرونا با آنکه سخت بود اما محقق شد. 

اجرای اقدامات پیشگیرانه در مقابله با شیوع بیماری کرونا تحت نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در محیط درون‌سازمانی گروه سایپا، راه اندازی خط تولید محلول ضدعفونی کننده دست و سطوح در شرکت طیف و راه اندازی خط تولید ماسک بهداشتی در سایپا آذین و اجرای طرح ارائه خدمات به پزشکان و پرستاران فعال در واحدهای درمانی مقابله با کرونا با همت فعالان گروه خودروسازی سایپا انجام شد.

افزایش ۶۰ درصدی خدمات در محل امداد خودرو سایپا با هدف جلوگیری از شیوع بیماری کرونا و ارتقای رضایت مشتریان هم از دیگر خدماتی است که سایپا به شهروندان داده است. 

رشد 55درصدی تحویل خودرو 

گروه خودروسازی سایپا ضمن اینکه در بخش عرضه محصولات و تلاش برای تنظیم بازار نیز  کارنامه پرباری در یک سال گذشته (از تیر98 تا تیرماه 99) داشته است.

بر اساس آمار رسمی در فصل نخست سال جاری نزدیک به یکصد هزار دستگاه خودرو به مشتریان تحویل داده شده است، با این اتفاق می توان به این نتیجه رسید که تنها در بهار سال 99 میزان تحویل خودرو در قیاس با مدت مشابه سال گذشته 55 درصد افزایش یافته است و این عدد بزرگی است که با وجود تحریم ها و شیوع ویروس کرونا به دست آمده است. 

انضباط و دستاوردهای مالی 

در حوزه مالی هم سایپا به دستاوردهای خوبی دسته یافته که افزایش 400 درصدی سرمایه سایپا از محل تجدید ارزیابی دارایی ها، از جمله آن است. پرداخت مطالبات 120 روزه قطعه‌سازان در اسفندماه گذشته و تلاش برای تسریع در پرداخت های قطعه سازان هم بواسطه مدیریت منابع مالی اتفاق افتاده است.

صفر شدن خودروهای دارای کسری قطعات در پارکینگ ها هم موضوعی بود که سایپا با جدیت پیگیری کرد و موفق شد نیم بیشتری از یکسال گذشته را با اجرای پروژه «عبور مستقیم» در خطوط تولید خود طی کند و محصولات این گروه خودروسازی به طور مستقیم و بدون کسری قطعه از خط تولید به بخش فروش می رفت تا به مشتریان تحویل داده شود. متاسفانه شیوع بیماری کرونا در جهان، اجرای این طرح را با مشکل مواجه کرده اما سایپا با یک روند رو به بهبود در حال حرکت به سمت تکرار این موفقیت در سال 99 است.

ثبت رکورد تولید بیش از 400 هزار خودرو در سال 98 و تبدیل شدن به بزرگ ترین خودروساز کشور، افتخاری بود که سایپا به دست آورد و این امر در سخت ترین سال صنعت خودرو محقق شد. شکسته شدن رکورد تولید محصولات ایکس100 و ایکس200 در سال 98، رشد ۸۲ درصدی تولید ساینا و کوییک در سال 98 نسبت به سال پیش از آن از دیگر اعدادی است که به دست آمد. 

در این میان گروه خودروسازی سایپا، گام محکمی در بومی سازی قطعات خودرو برداشت به گونه ای که 53 قطعه خودروهای سایپا در طرح ملی داخلی سازی قطعات بومی سازی شد و این امر جز با عزم ملی و همکاری قطعه سازان امکان پذیر نبود. 

راه اندازی خط رباتیک تمام اتوماتیک رنگ 

راه اندازی خط رباتیک تمام اتوماتیک رنگ در پلاسکوکار سایپا با حضور سرپرست وزارت صنعت، معدن و تجارت واپسین اقدام عملیاتی گروه خودروسازی سایپا در چند روز مانده به روز صنعت و معدن سال 99 بود. 

این خط دارای ۱۲ ربات رنگ پاش است که سالانه ظرفیت رنگ آمیزی ۷۲۰ هزار عدد سپر در ۱۴ رنگ متفاوت را دارند. این ربات ها از آخرین تکنولوژی پودر کردن رنگ در دنیا موسوم به Atomize بهره می برند و می توانند رنگ مایع را با سرعت ۱۹ تا ۶۰ هزار دور در دقیقه به پودر تبدیل کرده و عمل پاشش را انجام دهند.

این خط رنگ توسط متخصصان داخلی به ارزش ۴۱ میلیارد ریال ساخته شد و ربات های آن به ارزش 5.2 میلیون یورو از یک شرکت آلمانی خریداری شد. طرف خارجی به دلیل اعمال دوباره تحریم های بین المللی تعهدات خود را انجام نداد اما این خط در سال رونق تولید توسط مهندسان و متخصصان گروه خودروسازی سایپا تکمیل و در سال جهش تولید راه اندازی شد.

پایان تعهدات 97؛ تحویل تعهدات 98 تا شهریور99

تحویل تمام خودروهای مشتریان ثبت نامی سایپا در سال 97 هم از دیگر رخدادهای بود که در میانه های سال گذشته رخ داد. این اتفاق در سال جاری هم به شدت و قدرت بیشتری ادامه دارد و به تازگی اعلام شده که به جز دو خودرو، تمام تعهدات معوق محصولات سایپا تا پایان شهریورماه به صفر خواهد رسید. 

در این میان تحویل مستمر محصولات به مشتریان و جبران تعهدات بر جا مانده از گذشته از اهدافی است که با جدیت دنبال می شود. از سویی یکی از سیاست های که سایپا در حال دنبال کردن آن است اجرای طرح های متنوع فروش و پیش فروش محصولات با هدف پاسخ گویی به نیاز بازار است. با این رویکرد می توان تنشی که در بازار خودرو وجود دارد را تا حدود زیادی کاست و اجازه نداد که واسطه ها و دلالان نقش آفرینان بازار خودرو شوند.

تمام دستاوردها اعم از رشد تولید، ایجاد تنوع در محصولات، بومی سازی سازی قطعات که سایپا از تیرماه سال گذشته تا تیرماه سال جاری به دست آورده است، با وجود تحریم های سختگیرانه، عدم تخصیص ارز دولتی و شیوع ویروس کرونا بوده است.