تغییر رویکرد از خام فروشی به توسعه زنجیره ارزش
طرح «توسعه زنجیره ارزش نفت و گاز» با توجه به اهمیت توسعه زنجیره ارزش نفت و گاز به عنوان یکی از محورهای راهبردی در ایجاد امنیت انرژی و مقاوم سازی اقتصاد تصویب شد و ذیل مواد ۱۳ و ۱۵ سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی به مفهوم «کاهش خام فروشی و افزایش و پایدارسازی درآمدهای زنجیره نفت و گاز» قرار میگیرد.در مقابل پالایش نفت خام و تبدیل آن به زنجیره متنوعی از فرآوردههای پالایشی و پتروشیمیایی موجب شده که صادرات بخش زیادی از فرآوردهها از طرق مختلف یعنی تانکرها، خط لوله و کشتی به کشورها صورت گیرد؛ بنابراین رصد فرآوردههای نفتی صادراتی به سبب تنوع، گستردگی راهها و مقاصد صادراتی نسبت به صادرات نفت خام سختتر است و به همین میزان تحریم آنها هم سختتر اتفاق خواهد افتاد.
از طرف دیگر توسعه زنجیره ارزش نفت خام به جای راهبرد خام فروشی علاوه بر کمک به تحقق امنیت انرژی، صرفهجویی ارزی و فرصت ارزآوری، ارزشافزوده بیشتری را نصیب کشور میکند. بهعنوان نمونه کشور سنگاپور که فاقد منابع هیدروکربوری است با ۴.۱ میلیون بشکه در روز ظرفیت پالایشی، یکی از کشورهای پیشرو در صادرات مواد پتروشیمیایی به شمار میآید. درآمد صادراتی این کشور در سال ۲۰۲۰، حدود ۵۴ میلیارد دلار بوده است. همچنین کشور آلمان نیز در سال ۲۰۱۹، ۱۳۳ میلیارد دلار صادرات مواد پتروشیمیایی داشته که نشان دهنده ظرفیت بالای زنجیره ارزش نفت و گاز برای ایجاد ارزشافزوده است.
جهان روز به روز در حال تغییر است و جمهوری اسلامی ایران به ویژه بعد از تحریم، باید جایگاه خود را در این جهان مستحکم نماید. برای تقویت این جایگاه، ساخت درونی قدرت (درونزایی) و ایجاد مزیتهای قابل معامله با کشورها و طرفهای تجاری (برونگرایی) لازم است بر بعضی بخشها تمرکز و با تدابیری، به روزرسانی انجام شود. به بیان دیگر، ساخت درونی قدرت یعنی قدرت بر اساس یک مولفه واقعی داخل اقتصاد ایران تعریف شود
ادامه در صفحه 2