شمارش معکوس برای اتمام معافیت آمریکا به مشتریان نفتی ایران درحالی آغاز شده که روز گذشته کاخ سفید در اعلامیه‌ای اطلاع داد که ایالات متحده، معافیت از تحریم‌های نفتی هشت کشور را تمدید نخواهد کرد. این در حالی است که حتی قبل از اتخاذ این تصمیم از سوی آمریکا، شاهد افزایش قیمت نفت بودیم. با این حال برخی کارشناسان بر این باورند که حذف نفت ایران، قیمت جهانی را به ۸۰ دلار هم نخواهد رساند.

سنگینی بار خروج آمریکا از برجام همانند همیشه بر دوش نفت افتاد و این کشور بلافاصله با کناره‌گیری از برجام اعلام کرد با اعمال تحریم‌های نفتی علیه ایران، میزان صادرات نفت ایران را به صفر خواهد رساند. هنوز یک سال از اقدامات آمریکا برای حذف نفت ایران از بازار نگذشته است، اقداماتی که در آن تهدید و نگرانی به هم گره خورده بود.

رئیس جمهور آمریکا از یک طرف مشتریان نفتی ایران را تهدید می‌کرد که اگر به ادامه خرید نفت از ایران ادامه دهند، آن‌ها را تحریم خواهد کرد. اقدامی که باعث ایجاد تشنج در بازار و بالا رفتن قیمت‌ها شد. ترامپ از طرف دیگر نگران بالا رفتن قیمت نفت بود و مدام انگشت اتهام خود را به سمت اوپک می‌گرفت و اعضای این سازمان را به افزایش قیمت نفت متهم می‌کرد. البته ناگفته نماند که برخی اعضای اوپک مانند عربستان، در اجرای نقشه‌های آمریکا سنگ تمام گذاشتند و با افزایش بی‌سابقه تولید نفت خود سعی کردند خلأ نفت ایران را در بازار جبران کنند.البته در نهایت در حالی که تنها دو روز تا آغاز تحریم‌های نفتی ایران باقی مانده بود، ترامپ به هشت مشتری نفت ایران به مدت شش ماه معافیت داد و به آن‌ها اعلام کرد باید خرید نفت از ایران را به تدریج کاهش دهند. اکنون در حالی که تنها چند روز تا اتمام زمان شش ماهه باقی مانده است، کاخ سفید روز گذشته در اعلامیه‌ای اطلاع داد که ایالات متحده معافیت از تحریم‌های نفتی هشت کشور را تمدید نخواهد کرد.در قسمتی از این بیانیه آمده است: این تصمیم برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران اتخاذ شده است تا نظام جمهوری اسلامی اصلی‌ترین منبع درآمدش را از دست دهد. ایالات متحده آمریکا به همراه عربستان سعودی و امارات متحده عربی، سه تولید کننده بزرگ انرژی و هم‌چنین دوستان و شرکایمان متعهد شده‌ایم که بازار جهانی نفت را تأمین کنیم. ما توافق کرده‌ایم که اقداماتی به‌موقع را اتخاذ کنیم که در صورت حذف نفت ایران از بازار، تقاضای جهانی برآورده شود.در این راستا، مرتضی بهروزی‌فر - کارشناس حوزه انرژی - در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به تصمیم آمریکا درباره عدم تمدید معافیت‌های نفتی که به مشتریان ایران اعطا کرده بود، اظهار کرد: میزان صادرات ایران صفر نخواهد شد و احتمالاً میزان صادرات به ۴۰۰ یا ۵۰۰ هزار بشکه برسد.این کارشناس حوزه انرژی در مورد این‌که آیا ممکن است آمریکا مانند شش ماه قبل ناگهان تصمیم به تمدید معافیت‌ها بگیرد یا نه؟ گفت: این مسئله بستگی به بازار دارد اما شرایط حاکی از آن است که این بار این اتفاق رخ نخواهد داد و قرار است تولیدکنندگان دیگر نفت مانند عربستان، کویت و امارات خلأ نفت ایران را جبران کنند. البته اگر میزان صادرات ایران بیش‌تر بود و سه میلیون بشکه صادرات داشتیم، قطعاً روی بازار تأثیرگذاری بیشتری داشتیم.بهروزی فر درباره قیمت جهانی نفت هم گفت: خبر احتمال حذف ایران از بازارهای جهانی نفت یک بعد روانی دارد و تنش ایجاد می‌کند. این موضوع ممکن است باعث بالا رفتن قیمت‌ها شود اما نباید انتظار داشته باشیم که قیمت‌ها به ۸۰ دلار برسد.این تحلیل‌ها در حالی صورت می‌گیرد که طبق آخرین اخبار چین از تلاش دولت آمریکا برای پایان بخشیدن به معافیت‌های فروش نفت ایران به شدت انتقاد کرد. طبق گزارش ABC news، چین که بدون شک یکی از بزرگترین مشتریان نفت ایران در بازارهای جهانی به شمار می‌رود، از تصمیم واشنگتن در این باره، به شدت انتقاد کرده است؛ به گونه‌ای که گنگ شوآنگ - سخنگوی وزارت امور خارجه چین - لغو معافیت و تشدید تحریم‌های یک جانبه نفتی علیه ایران را یک اقدام غیرمنصفانه خوانده است.

وزیر نفت تاکید کرد که خواب آمریکا برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران تعبیر نمی‌شود.

بیژن زنگنه در جلسه علنی دیروز سه‌شنبه مجلس، بعد از پاسخ به سوال خادمی نماینده ایذه، درباره‌ سیاست‌های گازی کشور به موضوع بیانیه کاخ سفید در مورد تمدید نکردن معافیت چند کشور برای خرید نفت از ایران اشاره و اظهار کرد: امروز در جنگ تجاوزگرایانه آمریکا علیه ملت ایران هستیم که صنعت نفت در نوک پیکان حملات ظالمانه است. باید همه دست به دست هم داده تا با استقامت و ایستادگی از این شرایط سربلند بیرون بیاییم.

وی ادامه داد: قطعًا خواب به صفر رساندن خرید نفت از ایران تعبیر نخواهد شد و با تمام توان در جهت شکستن تحریم آمریکا عمل می‌کنیم. وضعیت عرضه و تقاضا در بازار نفت شکننده است بیانیه آمریکا و حامیان منطقه‌اش برای اطمینان دادن به بازار نفت و جلوگیری از قیمت نفت نشان دهنده‌ی نگرانی آنها از بی ثباتی و شکنندگی بازار نفت می‌باشد که این بازار بسیار غیر قابل پیش بینی است.

وزیر نفت تاکید کرد: در این اوضاع نمی‌توان گفت که در این بازار می‌توان به اندازه کافی نفت تولید شود یا برخی کشورها و شرکت‌ها هم به آمریکا برای مصرف نفت ایران فشار می‌آورند. باز هم تاکید می‌کنم که خواب آمریکا برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران تعبیر نمی‌شود آمریکا و هم پیمانانش با سیاسی کردن نفت و استفاده از آن به عنوان سلاح اشتباه بزرگی مرتکب شدند که با توجه به وضعیت بازار دودش به چشمان خیلی‌ها می‌رود.

زنگنه تاکید کرد که در شرایط فعلی همه باید با همراهی و همدلی وقت زیادی برای عبور از شرایط خطیر بگذاریم و  برای گذار از آن همفکری داشته باشیم که قطعاً به نفع ملت خواهد بود.

وزیر نفت همچنین در پاسخ به سوال خادمی نماینده ایذه درباره سیاست‌های گازی کشور گفت: فکر می‌کنم درخشان‌ترین عملکرد صنعت نفت را در این سال‌ها در بخش گاز داشتیم. متوسط تولید گاز در سال ۹۱، ۶۲۰ میلیون متر مکعب بوده که این میزان در سال ۹۷ به ۸۵۰ میلیون متر مکعب رسیده است. این یعنی تولید گاز ۳۰ درصد افزایش داشته است.

به گفته وی بالاترین تولید گاز از میدان مشترک پارس جنوبی در سال ۹۱، ۲۸۰ میلیون متر مکعب بوده که این میزان در سال ۹۷ به ۶۱۰ میلیون متر مکعب رسید که به معنای رشد ۲.۲ است. ما برای اولین بار توانستیم به طور کامل از سهم خود استفاده کرده و بخشی از عقب ماندگی‌ها را جبران کنیم.

وی با بیان اینکه سهم گاز تأمین شده از پارس جنوبی از ۳۹ درصد به ۶۲ درصد رسیده است، گفت: پوشش گازرسانی روستایی از ۵۴ درصد در سال ۹۲ به ۷۹ درصد در سال ۹۷ رسید. اکنون نزدیک به ۹۴ درصد کل جمعیت کشور از گاز استفاده می‌کنند.

وزیر نفت در تشریح اولویت‌های تخصیص گاز گفت: بازار ایران بخشی از بازار جهانی است. اگر گاز را به صورت خام صادر کنیم به ما می‌گوئید که چرا خام فروشی شده است. پس ما اینجا گاز را برای تولید داخل تبدیل می‌کنیم. اولین سیاست آن است که حداکثر جایگزینی گاز با فرآورده‌های نفتی مایع باشد. ۲۰ میلیون متر مکعب گاز در حمل و نقل به جای بنزین مصرف می‌شود.

به گفته وی با گازرسانی روستایی توانسته‌ایم بخش مهمی از گاز مایع و گازوئیل و نفت سفید را صرفه جویی کنیم که این بخشی از خوراک پتروشیمی است.

وی همچنین گفت: نیروگاه نکا ۲ در مقطع فعلی مازوت مصرف می‌کند که نمایندگان آنها به دلیل مصرف مازوت و عدم مصرف گاز معترضند این اتفاق مقطعی بوده که ان‌شاءالله حل شده و مجدداً گاز مصرف خواهد شد. برای ما کم شدن آلودگی محیط زیست هم دارای اولویت است.

وزیر نفت دومین اولویت را تزریق گاز به میدان‌های نفتی عنوان و اظهار کرد: اولویت سوم تأمین گاز به عنوان خوراک و مصرف در واحدهای پتروشیمی، فولاد و سایر صنایع، اولویت چهارم صادرات با خط لوله و اولویت پنجم صادرات به صورت CNG و LNG است. در سبد انرژی ایران بیش از ۷۰ درصد مصرف انرژی گاز طبیعی است که کمتر کشوری در دنیا اینگونه است.

زنگنه با بیان اینکه ایران سومین تولید کننده گاز دنیا بعد از آمریکا و روسیه است، گفت: ما در این سال‌ها بالاترین تولید گاز را از میدان‌های مشترک داشتیم که به هیچ نیروگاهی در سال ۹۷ محدودیت ندادیم که نتیجه آن را در زمستان دیدید.

وزیر نفت همچنین گفت: گفته شده که بنده در عرصه گاز رسانی رفیق بازی می‌کنم. مگر این اتفاق شدنی است. اگر باشد بنده با ۲۸۰ نماینده رفیق بازی کرده‌ام. وضعیت گازرسانی در همه جای کشور به جز کرمان، کرمانشاه و خراسان جنوبی بهتر شده است که همه بالای ۸۵ درصد گاز رسانی داشته‌اند.

وی درباره وضعیت قرارداد گاز با کشورها هم گفت: قرارداد صادرات گاز با ترکیه با تمام ظرفیت در حال اجرا شدن است. قرارداد با عراق نزدیک به ۶۰ میلیون متر مکعب در روز بوده که به هر میزان لازم باشد صادر می‌کنیم. قرارداد ارمنستان، جمهوری آذربایجان و قرارداد پاکستان هم وجود دارد که طرف پاکستانی تعهداتش را اجرا نکرده، روز گذشته این موضوع را به نخست وزیر پاکستان اعلام کرده که از سمت آمریکا، عربستان و امارات تحت فشار سیاسی است.

وی ادامه داد: درباره قرارداد عمان هم توافقنامه جدی وجود دارد اما وقتی بحث تحریم پیش آمد باید خط لوله در عمق ۱۰۰۰ متر ایجاد شود. این کار را دو شرکت می‌توانند انجام دهند که در شرایط تحریم نمی‌آیند. باید آن را حل کنیم. درباره قرارداد ترکمنستان هم فکر می‌کردم که باید من را تشویق کنید چون شرکتی می‌خواست فشار غیر طبیعی آورد که من ریسک را پذیرفتم و زیر فشار نرفتم. این باعث سربلندی کشور شد که ما گاز را تأمین کرده و زیر فشار نرفتیم. البته به قرارداد احترام می‌گذاریم که باید اجرایی شود.

زنگنه درباره پرونده کرسنت گفت: پرونده در مرحله داوری چند مرتبه به صدور حکم رسید اما به ترتیب خارج شد و اجازه صدور حکم را ندادند.

وی در جمع‌بندی با بیان اینکه گازرسانی روستایی با همکاری مجلس انجام شد، گفت: ۱۷ هزار میلیارد برای گازرسانی روستایی از محل صرفه جویی‌ها هزینه شد.

تصمیم اوپک پس از بازبینی قیمت‌های نفت گرفته خواهد شد

وزیر نفت کویت اعلام کرد تصمیم واشنگتن برای عدم تمدید معافیت‌ها برای واردات نفت ایران، موضوع اصلی دیدار اعضای اوپک در جده خواهد بود و هر گونه تصمیم درباره تولید تنها پس از بازبینی قیمت‌ها گرفته می‌شود.

خالد الفاضل که به توکیو سفر کرده است، به خبرنگاران گفت: مطمئن هستم که موضوع تحریم‌های آمریکا، موضوع اصلی خواهد بود که در نشست ماه مه کمیته نظارتی مشترک اوپک و غیراوپک در جده مورد بحث قرار می‌گیرد.

وی در پاسخ به اینکه آیا اوپک پس از تصمیم روز دوشنبه آمریکا برای پایان دادن به معافیت‌ها برای تحریم‌های نفتی ایران در سیاست تولید خود بازنگری خواهد کرد، گفت: این تصمیم تنها پس از اینکه قیمت‌های نفت و تأثیر تحولات مذکور بر قیمت‌ها مورد بررسی قرار بگیرند، گرفته خواهد شد.

خالد الفاضل در ادامه افزود: کویت به عنوان یک کشور، یک عضو اوپک و یکی از مؤسسان اوپک همواره به دنبال ثبات قیمت‌های نفت در جهان در جهت منافع هر دوی تولیدکنندگان و مصرف کنندگان نفت بوده است.

وزیر نفت کویت در پاسخ به اینکه آیا کویت آماده است تولید نفت خود را افزایش دهد، گفت: به عنوان یک وزیر نفت ما فعلاً درباره این موضوع صحبت نمی‌کنیم و این کشور سیاست تولید اوپک را دنبال خواهد کرد.

کویت تحت توافق کاهش تولید اوپک و غیراوپک، حدود ۲.۷ میلیون بشکه در روز نفت تولید می‌کند. وی درباره اینکه آیا کویت ظرفیت تولید مازاد دارد، حاضر نشد توضیح دهد.

کمیته نظارتی مشترک اوپک و غیراوپک که بر توافق کاهش تولید جهانی نفت نظارت می‌کند قرار است ۱۹ ماه مه در جده عربستان سعودی دیدار کند. دیدار فوق‌العاده این گروه که قرار بود در روزهای ۱۷ و ۱۸ آوریل برگزار شود، لغو شد.

اوپک قرار است در ۲۵ ژوئن در وین برای گفت وگو درباره سیاست تولید نفت دیدار کند. این گروه به همراه هم پیمانانش متعهد شده‌اند تولیدشان را تا ژوئن ۱.۲ میلیون بشکه در روز محدود کنند. کشورهای ونزوئلا، ایران و لیبی از مشارکت در این توافق معاف شده‌اند.